w „Piśmie” (31.08.2021) HISTORIA OSOBISTA Jo żech Ślōnzok autor ZBIGNIEW ROKITA… do poczytania

Nagroda Literacka Nike została w tym roku przyznana Zbigniewowi Rokicie za książkę „Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku”. Nagrodę 25-lecia Nike otrzymał z kolei Mariusz Szczygieł za „Nie ma”. Nike przyznawana jest od 1997 roku, a trafia w ręce autorki bądź autora najlepszej książki roku poprzedniego.

„Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku” (wyd. Czarne) to rzecz o tożsamości, przynależności. O próbie zrozumienia różnych racji. Ta książka jest jak puzzle, w których z pozornie niepasujących do siebie elementów wyłania się spójny obraz. „Kajś” to wielowątkowy reportaż o Śląsku i śląskości.

Przez większość życia uważałem Ślązaków za jaskiniowców z kilofem i roladą. Swoją śląskość wypierałem. W podstawówce pani Chmiel grała nam na akordeonie Rotę, a ja nie miałem pojęcia, że ów plujący w twarz Niemiec z pieśni był moim przodkiem. O swoich korzeniach wiedziałem mało. Nie wierzyłem, że na Śląsku przed wojną odbyła się jakakolwiek historia. Moi antenaci byli jakby z innej planety, nosili jakieś niemożliwe imiona: Urban, Reinhold, Lieselotte. (…) Postanowiłem pokręcić się po okolicy, spróbować złożyć to w całość. I czego tam nie znalazłem: blisko milion ludzi deklarujących „nieistniejącą” narodowość, katastrofę ekologiczną nieznanych rozmiarów, opowieści o polskiej kolonii, o separatyzmach i ludzi kibicujących nie tej reprezentacji co trzeba. Oto nasza silezjogonia

pisze autor w przedmowie