Międzynarodowy Dzień Limeryków

12 MAJA MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ  LIMERYKÓW 
Wisława Szymborska – limeryki jako źródło humoru i mądrości.

„Żart jest najlepszą dla mnie rekomendacją powagi”
„Limeryk to niesforne ziółko z ogrodu literatury angielskiej. Jakoś dziwnie przyjęło się też w Polsce, grunt okazał się podatny”–
pisała o limerykach Szymborska.
Przykłady limeryków Wisławy Szymborskiej:

„Raz Mozarta bawiącego w Pradze
obsypały z kominka sadze.
 Fakt, że potem, w ciągu pół godziny,
 wymorusał aż cztery hrabiny,
 jakoś uszedł biografów uwadze”

„Na przedmieściach żył Singapuru
pewien słynny z przemówień guru.
 Lecz raz wyznał mi z płaczem:
 „Mam kłopoty z wołaczem
i do szczura wciąż mówię: szczuru!”

„Twierdzą mieszkańcy wioski Jurgów,
 że się wywodzą od Habsburgów,
 a ściślej mówiąc od Rudolfa
, który z ludnością grał tu w golfa.
 Cóż to za żer dla dramaturgów!”

(„Rymowanki dla dużych dzieci” Wisławy Szymborskiej, Wydawnictwo a5, Kraków 2003).

źródło: https://zwierciadlo.pl/kultura/427260,1,wislawa-szymborska–humor-i-madrosc.read

Czy bez absurdu można żyć? Z pewnością absurd nie każdego cieszy tak samo, są tacy, którzy w ogóle go nie rozumieją. Gdy przychodzi im czytać Kafkę, Mrożka, Witkacego czy Gombrowicza, nie pojmują istoty utworów. Panowie ci oczywiście nie pisali limeryków, ale absurd towarzyszył ich drodze literackiej.
Edward Lear
Przypomnijmy ciekawą postać pisarza i rysownika, dzięki któremu limeryki stały się sławne na całym świecie.
Pochodził z wielodzietnej brytyjskiej rodziny. Był 21 dzieckiem. Nie miał formalnego wykształcenia, ale wcześnie zaczął rysować z rysunku utrzymywał się od piętnastego roku życia. Mimo słabego zdrowia (cierpiał m.in. na epilepsję) był twórcą niezmiernie płodnym – pozostawił obszerne zbiory rysunków, ilustracji i obrazów olejnych, ponadto pisał wiersze i wspomnienia z licznych podróży, prowadził szeroką korespondencję, a nawet komponował. Przez pewien czas uczył także rysunku królową Wiktorię. Przez 17 lat jego wiernym towarzyszem podróży był kot Foss.
Był wybitnym rysownikiem i ilustratorem ery wiktoriańskiej ale do historii przeszedł jako twórca poezji nonsensownej, w szczególności limeryków, który to gatunek rozpropagował (choć nie był, jak się czasem twierdzi, jego twórcą). Spośród jego ponad 20 książek, najbardziej znana jest 
A Book of Nonsense, czyli zbiór 112 limeryków z własnymi ilustracjami.

Skąd pochodzi limeryk?
Swoją nazwę wiersz wziął od miasta Limerick w Irlandii. Miasto jest dziś znane z produkcji szynki i bekonu. Jest również ośrodkiem handlowym i uniwersyteckim, z niego pochodzą prawie wszyscy członkowie grupy The Cranberries, a zostało założone w IX wieku przez Duńczyków, czyli Wikingów…Cóż to średniowieczne miasto miało wspólnego z wierszami? Otóż w hrabstwie Limerick mieszkali w XVIII wieku dwaj panowie: Sean O’ Tuama i jego przyjaciel Andrias MacCraith. Obaj wyrastali w Kilmallock. Jeden z nich wyjechał pracować jako celnik. Wtedy rozpoczęli korespondencję i zapisane w ich listach wierszyki uznaje się za pierwsze limeryki.
Limeryki są zaraźliwe
Panowie swoją pasją zarazili kolegów i wkrótce limeryki pisało blisko 20 gentlemanów w hrabstwie Limerick. Potem zadziałał efekt kuli śniegowej, a limerykowanie okazało się modne
i atrakcyjne. Na szczęście zarażenie tą pasją grozi być może pomieszaniem zmysłów, ale bezpośrednio nie zagraża życiu.
Najsłynniejszym twórcą limeryków był opisany wyżej Edward Lear, a w Polsce pisali je m.in.: Julian Tuwim, Maciej Słomczyński, Wisława Szymborska, Stanisław Barańczak (m.in. tłumaczył Leara), Janusz Minkiewicz, Antoni Marianowicz, Krzysztof Daukszewicz, Michał Rusinek, Jacek Kaczmarski.

Co to jest limeryk? Limeryk to miniaturka liryczna; nonsensowny, groteskowy wierszyk o skodyfikowanej budowie:

  • ma pięć wersów o ustalonej liczbie sylab akcentowanych (w klasycznym limeryku wersy I, II
    i V liczą po trzy zestroje, a wersy III i IV – po dwa),
  • układ rymów aabba,
  • główne metrum: anapest lub amfibrach,

Utwór ten, który pod względem treści jest rymowaną anegdotą, ma też zwykle stały układ narracji:

  • wprowadzenie bohatera i miejsca, w którym dzieje się akcja, w pierwszym wersie,
  • zawiązanie akcji w wersie drugim (często wprowadzony jest tu drugi bohater),
  • krótsze wersy trzeci i czwarty to kulminacja wątku dramatycznego,
  • zaskakujące, najlepiej absurdalne rozwiązanie w wersie ostatnim.

źródło:https://www.fanbook.news/3073/miedzynarodowydzienlimerykow/

Skip to content