ROK ZBIGNIEWA HERBERTA

 (Wykorzystano materiały z wystawy: ZBIGNIEW HERBERT – APOSTOŁ W PODRÓŻY SŁUŻBOWEJ
Wystawa przygotowana przez Społeczne Towarzystwo Oświatowe w ramach programu operacyjnego Patriotyzm jutra Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego)

W dziesiątą rocznicę śmierci poety Zbigniewa Herberta, jednego z najwybitniejszych pisarzy naszych czasów, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej postanawia oddać hołd artyście, który twórczo nawiązując do wielkiej tradycji europejskiej kultury, wzbogacił ją i wzmocnił.
W dobie kryzysu wartości i bolesnego zwątpienia stał twardo po stronie zasad: w sztuce – kanonu piękna, hierarchii i rzemiosła, w życiu – kodeksów etycznych, jasno odróżniających pojęcia dobra i zła. Dla wielu był pisarzem tragicznym i niezłomnym, uosobieniem wierności – samemu sobie i słowu.
Odważny i niezależny, wyrażał w swej poezji umiłowanie wolności, wiarę w godność jednostki i jej moralną siłę. Patriotyzm rozumiał jako miłość surową, nieidealizującą, wymagającą od tych, którzy ją deklarują, nie tylko poświęcenia, ale i światłej krytyki, nie tylko wzniosłych gestów, lecz przede wszystkim pracy i odpowiedzialności.
Wprowadził do polszczyzny formułę-przykazanie – słowa „Bądź wierny Idź”.

Głęboko przekonany o wyjątkowej wartości jego literatury, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza rok 2008 Rokiem Zbigniewa Herberta.

Z UCHWAŁY
Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
z dnia 10 lipca 2007 roku 

TEKST UCHWAŁY (orka.sejm.gov.pl/Druki)

 Mottem Roku jest cytat:
„We mnie jest płomień, który myśli” 
pochodzący z wiersza „Napis” Zbigniewa Herberta

Urodził się w 1924 we Lwowie, zmarł w 1998 w Warszawie. Poeta i eseista, autor utworów dramatycznych i słuchowisk, pisarz o wielkim dorobku, wyjątkowym autorytecie artystycznym i moralnym, o biografii tragicznie uwikłanej w historię XX wieku. Jest laureatem wielu polskich i zagranicznych nagród literackich. Należy do najczęściej tłumaczonych polskich pisarzy. Jako poeta debiutował w 1950, jednak pierwszą książkę poetycką (STRUNA ŚWIATŁA) wydał dopiero w 1956 roku.

Na twórczość Zbigniewa Herberta składają się poezja, dramat, eseistyka i publicystyka.

Najważniejsza – i najlepiej w całym świecie znana – jest poezja, od debiutu wyróżniająca się rozpoznawalnym tonem, poezja, którą krytyka i czytelnicy od początku przyjęli z niezwykłym entuzjazmem. Odznacza się ona cechą szczególną, dla kształtowania się stylu poety najwięcej znaczył głos zbiorowości ludzi prawych – ukrywa się w tym przekonanie, że prawość jest przeważającą etyczną cechą ludzkiego rodzaju, chociaż z drugiej strony Herbert nie ma złudzeń, co do zła kryjącego się w ludzkiej naturze. Poezja Herberta lokowała swój punkt widzenia w oczach wrażliwego i uczciwego człowieka żyjącego w trudnych czasach, sublimowała jego odczucie zachwytu, piękna i dobra, ujawniała jego obrzydzenie, krzywdę i zgorszenie. 

W eseistyce Zbigniew Herbert okazał się znakomitym historykiem idei, historykiem sztuki. Wszystkie szkice są owocem niezwykłego daru opisu pejzaży, obiektów kultury materialnej, dzieł architektury, rzeźby, malarstwa – pod tym względem jego mistrzostwo porównywalne jest jedynie z Rilkem. Wszelkie kulturowe i filozoficzne uogólnienia znajdują podstawę w opisie rzeczowym, surowym i poetycko ascetycznym.

Był Herbert typem intelektualisty, który mądrość czerpie raczej z sensu powszechnego niż  erudycji, chociaż zasadnie uważano go za przedstawiciela „poezji myśli”.

Wybrana bibliografia:
•    STRUNA ŚWIATŁA, Warszawa: Czytelnik, 1956. 
•    HERMES, PIES I GWIAZDA, Warszawa: Czytelnik, 1957. 
•    STUDIUM PRZEDMIOTU, Warszawa: Czytelnik, 1961. 
•    BARBARZYŃCA W OGRODZIE, Warszawa: Czytelnik 1962. 
•    NAPIS, Warszawa: Czytelnik, 1969. 
•    PAN COGITO, Warszawa: Czytelnik, 1974. 
•    RAPORT Z OBLĘŻONEGO MIASTA I INNE WIERSZE, Paryż: Instytut Literacki, 1983. 
•    ELEGIA NA ODEJŚCIE, Paryż: Instytut Literacki, 1990. 
•    ROVIGO, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1992. 
•    MARTWA NATURA Z WĘDZIDŁEM, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1993. 
•    EPILOG BURZY, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1998. 
•    LABIRYNT NAD MORZEM, Zeszyty Literackie, 2000. 
•    KRÓL MRÓWEK, Kraków: a5, 2001 
•    WĘZEŁ GORDYJSKI ORAZ INNE PISMA ROZPROSZONE, Warszawa: Biblioteka Więzi, 2001

Wydarzenia Roku Zbigniewa Herberta:

• Debaty Herbertowskie

W Bibliotece Narodowej odbędzie się 10 comiesięcznych Debat Herbertowskich. Debaty, otwarte dla szerokiej publiczności, poświęcone będą różnym aspektom życia i twórczości poety, m.in. recepcji jego utworów w Europie, fascynacji światem antycznym, podróżom, (…). Pierwsza debata 27 lutego br., kolejne – w każdą drugą środę miesiąca o godz. 17 (z wyłączeniem sierpnia).

• Wystawa „Herbert-Norwid”

Wystawa (…) przedstawi po raz pierwszy rysunki Cypriana Kamila Norwida i Zbigniewa Herberta znajdujące się w zbiorach Biblioteki Narodowej. Prezentowana będzie w Pałacu Rzeczypospolitej w kwietniu i maju 2008 r. także podczas  Nocy Muzeów.

• Spektakl plenerowy w rocznicę śmierci Poety

26 lipca 2008 r., na dwa dni przed 10. rocznicą śmierci Poety, odbędzie się kilkugodzinny spektakl plenerowy i pokaz multimedialny na fasadzie Pałacu Rzeczypospolitej na warszawskim Placu Krasińskich.

• Międzynarodowa konferencja naukowa

W drugą rocznicę pozyskania przez Bibliotekę Narodową spuścizny po Poecie, w dniach 11 – 13 grudnia 2008 r., odbędzie się trzydniowa, międzynarodowa konferencja naukowa przygotowana przez Bibliotekę Narodową, Instytut Badań Literackich PAN oraz Instytut Książki, poświęcona Herbertowi, a szczególnie recepcji jego twórczości w Polsce oraz  krajach Europy Środkowo – Wschodniej, w Europie Zachodniej i Ameryce.

• Wystawa monograficzna

Wystawa otwarta zostanie przy okazji międzynarodowej konferencji naukowej w grudniu 2008 r. i zaprezentuje po raz pierwszy Archiwum Zbigniewa Herberta znajdujące się w posiadaniu Biblioteki Narodowej. Wystawie towarzyszyć będzie prezentacja „Inwentarza Archiwum Zbigniewa Herberta”. Sukcesywnie od grudnia br. zbiory Herberta będą udostępniane badaczom literatury.

• Spektakl w Teatrze Narodowym

Premiera, opartego na poezji Herberta spektaklu przewidziana jest w grudniu 2008 r. 
w Teatrze Narodowym. Spektakl pozostanie w stałym repertuarze Teatru Narodowego.

Pozostałe wydarzenia:

•  Wystawa „Podróże Pana Cogito” przygotowana przez warszawskie Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza (marzec 2008 r.)
• „Pora poezji” – impreza przygotowywana cyklicznie przez Instytut Książki, w tym roku poświęcona twórczości Herberta (kwiecień 2008 r.)
• IX Ogólnopolski Przegląd Twórczości Zbigniewa Herberta „Herbertiada” w Kołobrzegu (wrzesień 2008 r.)
• „Pora prozy” – impreza przygotowywana cyklicznie przez Instytut Książki, w tym roku poświęcona twórczości Herberta (październik 2008 r.

 O wszystkich przedsięwzięciach organizowanych w Roku Zbigniewa Herberta  PROGRAM

Źródło:
www.culture.pl/